Sluiter ook elders een paar eeuwen cultureel in beeld

op .

Dichter Willem Sluiter (1627-1673) is zo nauw verweven geraakt met de Achterhoek, dat het soms lijkt of hij daarbuiten niet bekend was, maar dit beeld klopt niet. Wel degelijk klonk zijn werk ook elders een paar eeuwen door. Oude krantenberichten, die via Delpher zijn te raadplegen, geven hiervan mooie voorbeelden.

Schermopname 2468

Werving in Friesland met Sluiterlied

Hoe belangrijk Sluiter cultureel gezien was, ook in Friesland, leert een ingezonden stuk van bijna een eeuw geleden uit de Dragster Courant (16-10-1925) over een kerkconcert. Het wervende stuk werd afgesloten met regels uit een lied van Sluiter, uit zijn Gezangen van Heilige en Godvruchtige stoffe (op de site digitale bibliotheek voor de Nederlandse letteren te lezen via de volgende link: https://www.dbnl.org/tekst/slui006geza01_01/slui006geza01_01_0008.php).

Voordracht hoogleraar in Haarlem

De voordacht van de Utrechtse hoogleraar dr. G. Kalff (later hoogleraar in de Nederlandse letterkunde en de geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Leiden en hier ook nog een poosje rector magnificus) in december 1900 in Haarlem was van andere aard, maar even interessant. Hij ging na hoe de mens behoefte heeft samen te gaan met de natuur. De ontwikkeling van het natuurgevoel bij het Nederlandse volk, was zijn onderwerp. In een rijtje namen noemde hij na Vondel, Coornhert, Spieghel, en Huygens ook Willem Sluyter van Eybergen. “Van menigen dichter werden uitingen van het natuurgevoel aangehaald, waardoor het gesprokene won aan aantrekkelijkheid”, aldus een verslag hierover in de Opregte Haarlemsche Courant van 21 december 1900. Een voorbeeld weer van Sluiters culturele betekenis.

Schermopname 2491Schermopname 2490

Dietsche Kunstavond in Den Haag

En op de Dietsche Kunstavond van het Alg. Nederl. Verbond in Den Haag in oktober 1922, waarvoor ondanks concurrentie grote belangstelling bestond, werd na de pauze een gedichtje voorgedragen van Willem Sluiter, meldde het blad De Nederlander op 16 oktober van die maand.

Schermopname 3115

 

Dichter Van Renssens zag overeenkomst tussen Sluiter en Gezelle

op .

Sluiter en Gezelle 2 bewerkt-1Dichter, kinderboekenschrijver en bloemlezer P. van Renssen signaleerde in de jaren dertig van de vorige eeuw een overeenkomst tussen dichtregels van Willem Sluiter en van Guido Gezelle. De net na Van Renssens overlijden in 1937 verschenen bundel Verstolen schoonheid, een ‘verzameling oud-Hollandschade religieuse gedichten’ informeert hierover met een ‘oriënterende aanteekening’ van hem. Met Sluiters Gebedt om den wille Jezus te volbrengen is deze in de collage verwerkt. Aan de hand van informatie op de site Nederlandse Poëzie Encyclopedie wordt hier verteld wie Van Renssen was. Hij heeft Sluiters gebed, dat afkomstig uit zijn in 1661 verschenen eerste bundel Psalmen, lof-sangen, ende geestelike liedekens, aangepast aan de toenmalige spelling, zo staat er bijvoorbeeld kwaad in plaats van quade. Opmerkelijker is dat van Renssen, wellicht in navolging van anderen, meer aanpaste. Van de oorspronkelijk negen verzen publiceerde hij de nummers 2, 3, 5 en 8 niet. Van vers 5 (bij Sluiter 7) verving hij de laatste twee regels door die van Sluiters vers 8.

 

Eibergenaar W.J. ten Cate druk met overschrijven biografie Sluiter

op .

W bewerkt-2Eibergenaar W.J. ten Cate legde twee eeuwen geleden, op 24 mei 1817, de levensbeschrijving van dichter en dominee Willem Sluiter (1627-1673) op papier vast. Hij schreef deze over – ‘nageschreven’ in zijn woorden – van iemand met de voornaam Barendjen (wiens achternaam helaas niet goed is te lezen), die deze op zijn beurt op 1 oktober 1779 in Amsterdam heeft opgeschreven.

Beiden hadden zich deze moeite kunnen besparen als ze de omstreeks 1776 door de Amsterdamse uitgever Johannes Wessing Willemsz. gedrukte bundel met het werk van Sluiter hadden aangeschaft (of wellicht: aan hadden kunnen schaffen). Daaruit blijkt deze levensbeschrijving bij nadere bestudering afkomstig te zijn. Via Wessing verscheen omstreeks 1776 voor het eerst een biografie van Sluiter, in een bundel Buiten- Eensaem Huis- Somer en Winter-Leven. De weduwe van kleinzoon Willem en haar kinderen reikten er informatie voor aan.

Het geschrift van Ten Cate wordt bewaard in het Sluiterarchief van Museum de Scheper in Eibergen. Wat is nog de waarde van dit tien pagina’s tellende archiefstuk na onthulling van de bron van zijn verhaal? Het drukt vooral uit hoeveel een Eibergenaar, die goed kon lezen en schrijven, er destijds voor over had om over dit verhaal te kunnen beschikken en hoe belangrijk deze Eibergse dichter en dominee eens was.

Meer artikelen...