Aan dichter, schrijver en literair criticus Hans Werkman is het te danken dat de 300^e sterfdag van dichter Willem Sluiter in 1973 niet onopgemerkt voorbij ging. Drie dagbladen publiceerden een halve eeuw geleden een artikel van hem. Verder bleef het, voor zover bekend, vrij stil. Dat was in 1953 anders. In dat jaar herdacht Eibergen uitvoerig, dat Sluiter hier drie eeuwen eerder aantrad als dominee.

Zo versheen het artikel van Hans Werkman over Willem Sluiter in de Graafsdchapbode.

Werkman woonde destijds in Zutphen, waar hij als leraar Nederlands was verbonden aan het Baudartius College. Zijn artikel verscheen eerst in regionale dagbladen van Kluwer in Deventer, op 10 december 1973 in Deventer Dagblad en op 11 december in het Zutphens Dagblad. Hetzelfde stuk verscheen op 4 januari van het nieuwe jaar in de Graafschapbode uit Doetinchem. Een iets uitgebreidere versie is opgenomen in Nederlands Dagblad (voor vrijgemaakt gereformeerden) van 27 december 1973.

Grote invloed van Sluiter

Interessant aan het herdenkingsartikel van Werkman is, dat het onthult waar hij zijn informatie vandaan haalde over de grote invloed van Sluiter in de Achterhoek. “Men denkt zelfs dat dank zij Sluiter tot in de twintigste eeuw in Achterhoekse gezinnen meer leeslust werd aangetroffen dan in andere plattelandsgebieden in Nederland”, sprak Werkman in 2013 in de Grote Kerk in Zwolle bij de onthulling van de plaquette van Willem Sluiter, die hier is begraven.

Hans Werkman opende zijn artikel met het verhaal van Achterhoekse vrouw van rond de 80 jaar die in een radioprogramma vertelde over hoe ze haar grootmoeder vaak had horen lezen en zingen uit het Sluiterboek. Hij voegde eraan toe hoe Hendrik Entjes, hoogleraar Nedersaksische taal- en letterkunde, die het programma begeleidde, hierbij opmerkte, dat het aan de wijde verbreiding en de grote invloed van Sluiter te danken was dat men in de Achterhoek eerder het analfabetisme overwon dan in enige andere dialectstreek. “Zelfs in de twintigste eeuw, 300 jaar na Sluiters dood, kan men in de Achterhoekse gezinnen en naar verhouding meer boeken en meer leergierigheid aantreffen dan in andere plattelandsgebieden van Nederland. Hoewel er uit de boeken van Sluiter niet meer gelezen of gezongen wordt en zijn naam misschien door heel weinigen nog gekend wordt, is zijn invloed tot vandaag merkbaar”, aldus Werkman.

Ook op regionale omroep

Zou hij Entjes hebben beluisterd via de regionale radio? Dichter Willem Sluiter kreeg een halve eeuw ook aandacht via De RONO, de voorloper van Omroep Gelderland en RTV Oost. Maar dat was op 12 december 1973, direct na de eerste publicaties van Werkmans verhaal. In het Gelders programma van de RONO werd een literair portret van hem uitgezonden, samengesteld door Jan de Zanger uit Barchem. Ook in de tijd van Sluiters 300e sterfdag.

“De laatste jaren is er voor de Eibergse zanger weer meer interesse”, schreef Werkman, die er ook naar verwees dat C. Blokland in 1965 promoveerde op zijn leven en werk. Aan dit proefschrift ontleende Werkman veel gegevens voor zijn verhaal.

Deventer Dagblad publiceerde op 10 december 1973 als eerste krant het artikel van Hans Werkman over Sluiter.

Dichtregels en liederen van Willem Sluiter werden eind 19^e eeuw en in de eerste decennia van de twintigste eeuw verschillende keren afgedrukt in kerkelijke bladen, is te zien via de site Delpher. Opmerkelijk aan de publicaties is de verscheidenheid. Het was niet slechts een herhaling van bekende regels. Hieruit valt af te leiden, dat grote delen van zijn werk in christelijke kringen nog lang enige bekendheid genoten. Enkele generaties konden er zo nog breed kennis van nemen. Verder reikten de Sluiterregels op de meeste plaatsen niet.

Sluiterregels op 1 mei 1932 in Het Leidstersblad.