De 400^e geboortedag van de dichter Willem Sluiter, op 22 maart 2027, mag niet ongemerkt voorbij gaan, maar moet worden gevierd. Met dit doel is een initiatiefgroep gevormd. Hierin bundelen de in Borculo op historisch gebied actieve Peter Nieuwenhuis en Sluiterkenner Arend Heideman hun krachten. Hun streven is ook in de aanloop naar een feest over vier jaar al activiteiten te ontplooien. Een passend logo ondersteunt hun culturele beweging.

Al vaker hadden Nieuwenhuis en Heideman nauw contact bij activiteiten rond Sluiter, die werd geboren in Neede en predikant was in Eibergen en wiens werk enkele eeuwen zeer populair was. Zijn vader was afkomstig uit Borculo, waar zijn grootvader één van de burgemeesters was. Een zeer goede band had de dichter met de grafelijke familie Van Limburg Stirum in het kasteel te Borculo. Zijn jong overleden vrouw was dochter van de rentmeester in Borculo.

Muurgedichten en Sluiterroute

De Stichting Borculo, Beleef de Berkelstad, onder leiding van Nieuwenhuis, liet in 2015 muurgedichten aanbrengen met dichtregels van Sluiter. Activiteiten van het duo inspireerden de Heeren van Borculo in 2018 tot het brouwen van Sluiterbier.

Gezamenlijk ontwikkelden beide initiatiefnemers in 2021 een Sluiterroute in het kader van spirituele routes langs de Berkel. Vanuit Haarlo, waar sinds 2008 een Sluiterboom eraan herinnert dat de dichter hier ook als dominee actief was, voert de route naar Neede en Borculo. In Neede werd Sluiter geboren, in een huis tegenover de kerk. Vorig jaar is hier op 22 maart ter herinnering aan hem een borstbeeld onthuld. Nieuwenhuis ontdekte dat een verre voorvader, Bernhardus Westenberg, die predikant was in Neede van 1624 tot 1654, Sluiter heeft gedoopt, op 8 april 1627.

Voorvader doopte Sluiter

Heideman beheert sinds hij in 2007 de dichter weer onder de aandacht bracht met zijn boek Willem Sluiter anno nu; De kleine leeuwerik het informatiepunt www.willemsluier.nl, dat dit jaar veel aandacht besteed aan de expositie over Sluiters werk eind dit jaar bij de Vrije Universiteit Amsterdam. Deze wordt in december, rond zij 350e sterfdag, geopend.

Voor Nieuwenhuis is bij Sluiter van groot belang zijn positie binnen de Heerlijkheid Borculo, waar hij als voorzitter van de Historische Vereniging Borculo veel aandacht aan schenkt. Tijdens de voorjaarsvergadering op donderdagavond 13 april in Buitencentrum Kerkemeijer houdt hij een lezing over de geschiedenis van deze heerlijkheid.

De initiatiefnemers voor de viering van vier eeuwen Sluiter zullen niet zelf alle activiteiten organiseren, maar willen ook anderen stimuleren en helpen bij het ontwikkelen van ideeën.

Het witte pand op de hoek van van de Nieuwstraat en de Wilhelminstraat in Neede staat op de geboorteplek van Willem Sluiter.

Op 22 maart 2027 kan worden gevierd dat dichter Willem Sluiter werd geboren in Neede, in een huis tegenover de oude Caecilia-kerk (inmiddels bekend als Grote Kerk van de Protestantse Gemeente te Neede), nu Nieuwstraat 15. Hij kwam ter wereld in een tijd van oorlogen. Ter herinnering aan hem is nabij deze plek naast de kerk op 22 maart 2022 zijn borstbeeld onthuld.

Het geboortehuis maakte in de 19e eeuw al plaats voor andere panden, waaronder het in 1925 afgebrande Hotel Wullink. Hiervoor was er hotel Stöcker gevestigd en bijna twee eeuwen geleden stonden er panden van een koopman en een dagloner. Later werd hier, op de hoek van de Nieuwstraat en de Wilhelminastraat, Bloemenhuis Kistemaker gevestigd.

Jubelende leeuwerik bij geboorte

Over Sluiter verscheen een eeuw geleden een boekje van de Achterhoekse schrijver Hendrik Willem Heuvel, die graag een scheut verbeelding toevoegde aan de historie. Streekbewoners konden hierin, bijna alsof ze het zelf nog meemaakten, lezen over de geboorte en de kinderjaren van Willem Sluiter: “In het vroege voorjaar werd hij geboren, in den tijd, dat het koren weer begint te groenen op de hellingen van den Needschen berg en de leeuwerik weer jubelend opsteeg boven de winterrogge-velden. (…) Op den 22 Maart 1627, toen de zon de linie weer gepasseerd was, zag hij het levenslicht in het kleine boerendorpje Neede.” Heuvels woorden over de leeuwerik berustten op fantasie, maar sloten wel goed aan bij Sluiter, die ook dichtte over deze kleine, naar de hemel opstijgende vogel en die hiermee ook werd vergeleken.

Beeldhouwer Anton ter Braak, die ook afkomstig is uit Neede en zijn atelier heeft in het Noordijkerveld, vervaardigde het kunstwerk dat nu in het centrum van Neede herinnert aan de dichter. Hij goot het in brons en plaatste het op een sokkel van Bentheimer zandsteen, een natuursteen met een grote symbolische waarde. Eeuwenoude doopvonten en waterputten in deze omgeving zijn ook van Bentheimer zandsteen.

Met borstbeeld droom in vervulling

Met het kunstwerk werd al vroeg een droom gerealiseerd van Arend Heideman. Toen hij in september 2016 als eerste de Erfgoedprijs van de gemeente Berkelland ontving in de Grote Kerk te Neede riep hij in zijn dankwoord op vooruit te kijken. Hij wees de toehoorders er op dat op een steenworp afstand lang geleden Sluiter werd geboren, maar dat in het dorp hier op een straatnaambord elders na niks herinnerde. Nog elf jaar had men de tijd er iets moois van te maken hield hij het publiek voor. Een paar jaar later vond hij een actief gehoor bij Dinant Rohaan en Mans Koster, die hem vroegen hiervoor samen een comité te vormen.

Het borstbeeld ter herinnering aan de geboorteplek van Willem Sluiter in Neede, tegenover de Grote Kerk in de plaats is onthuld op zijn verjaardag in 2022, 22e maart.