Geboren in een huis tegenover kerk in Neede

Het witte pand op de hoek van van de Nieuwstraat en de Wilhelminstraat in Neede staat op de geboorteplek van Willem Sluiter.

Op 22 maart 2027 kan worden gevierd dat dichter Willem Sluiter werd geboren in Neede, in een huis tegenover de oude Caecilia-kerk (inmiddels bekend als Grote Kerk van de Protestantse Gemeente te Neede), nu Nieuwstraat 15. Hij kwam ter wereld in een tijd van oorlogen. Ter herinnering aan hem is nabij deze plek naast de kerk op 22 maart 2022 zijn borstbeeld onthuld.

Het geboortehuis maakte in de 19e eeuw al plaats voor andere panden, waaronder het in 1925 afgebrande Hotel Wullink. Hiervoor was er hotel Stöcker gevestigd en bijna twee eeuwen geleden stonden er panden van een koopman en een dagloner. Later werd hier, op de hoek van de Nieuwstraat en de Wilhelminastraat, Bloemenhuis Kistemaker gevestigd.

Jubelende leeuwerik bij geboorte

Over Sluiter verscheen een eeuw geleden een boekje van de Achterhoekse schrijver Hendrik Willem Heuvel, die graag een scheut verbeelding toevoegde aan de historie. Streekbewoners konden hierin, bijna alsof ze het zelf nog meemaakten, lezen over de geboorte en de kinderjaren van Willem Sluiter: “In het vroege voorjaar werd hij geboren, in den tijd, dat het koren weer begint te groenen op de hellingen van den Needschen berg en de leeuwerik weer jubelend opsteeg boven de winterrogge-velden. (…) Op den 22 Maart 1627, toen de zon de linie weer gepasseerd was, zag hij het levenslicht in het kleine boerendorpje Neede.” Heuvels woorden over de leeuwerik berustten op fantasie, maar sloten wel goed aan bij Sluiter, die ook dichtte over deze kleine, naar de hemel opstijgende vogel en die hiermee ook werd vergeleken.

Beeldhouwer Anton ter Braak, die ook afkomstig is uit Neede en zijn atelier heeft in het Noordijkerveld, vervaardigde het kunstwerk dat nu in het centrum van Neede herinnert aan de dichter. Hij goot het in brons en plaatste het op een sokkel van Bentheimer zandsteen, een natuursteen met een grote symbolische waarde. Eeuwenoude doopvonten en waterputten in deze omgeving zijn ook van Bentheimer zandsteen.

Met borstbeeld droom in vervulling

Met het kunstwerk werd al vroeg een droom gerealiseerd van Arend Heideman. Toen hij in september 2016 als eerste de Erfgoedprijs van de gemeente Berkelland ontving in de Grote Kerk te Neede riep hij in zijn dankwoord op vooruit te kijken. Hij wees de toehoorders er op dat op een steenworp afstand lang geleden Sluiter werd geboren, maar dat in het dorp hier op een straatnaambord elders na niks herinnerde. Nog elf jaar had men de tijd er iets moois van te maken hield hij het publiek voor. Een paar jaar later vond hij een actief gehoor bij Dinant Rohaan en Mans Koster, die hem vroegen hiervoor samen een comité te vormen.

Het borstbeeld ter herinnering aan de geboorteplek van Willem Sluiter in Neede, tegenover de Grote Kerk in de plaats is onthuld op zijn verjaardag in 2022, 22e maart.