Poëzie en prent

op .

5. Luykenprent

Willem Sluiter was een dichter. Dus denken we bij hem vooral aan poëzie. De prenten in veel van zijn dichtbundels verdienen echter ook aandacht en studie. Alleen al de bekende reeks van negen van deze illustraties van de hand van de etser en dichter Jan Luyken (1649-1712), die prijkt in een groot aantal bundels van Sluiter, is interessant. Vader Jan Luyken en zijn zoon Casper (1672-1708) worden beschouwd als de belangrijkste boekillustratoren van hun tijd.

Zeer rijk geïllustreerd is een in 1717 door Jacob van Royen in Amsterdam uitgegeven Sluiterbundel. Hier staan 39 prenten in. Helaas is de kunstenaar onbekend. Een via internet te raadplegen artikel informeert erover (tijdschrift De Nieuwe Taalgids. Jaargang 49,1956).

Via een andere link (klik hier!) is de complete bundel zelfs te raadplegen. Het is boeiend van een aantal van deze prenten te bestuderen welke overeenkomsten en verschillen ze hebben met prenten van Jan Luyken. Twee heldere voorbeelden zijn hiervan te geven: het dorstafereel (zie boven) en een man in het veld (zie onder), in het vredige buitenleven. In beide gevallen links een bekende prent van Jan Luyken en rechts werk van een onbekende kunstenaar. Vermoedelijk is op beide taferelen een afbeelding van dominee en dichter Sluiter te zien, al weten we niet of de verschillende kunstenaars hebben beoogd er een volledig op hem lijkend portret van te maken.

In 1728 verscheen bij boekverkoper Gerrit Bos, die net als Van Royen ook aan de Kalverstraat in de hoofdstad woonde, een Sluiterbundel die vrijwel gelijk was aan de rijk geïllustreerde bundel uit 1717. Via de Universiteit van Utrecht is ook deze bundel via internet te raadplegen (klik hier).

IMG 9170 - kopie

 

Collage bij eeuwfeest Heuvels boekje over Sluiter

op .

eeuwfeestkopie k bewerkt-1

Het eeuwfeest van Heuvels boekje over Willem Sluiter werd op de Facebookpagina Teruglezen op 16 mei 2019 gevierd met een collage. “Vandaag vieren we een eeuwfeest met twee grote Achterhoekers: dichter en dominee Willem Sluiter (1627-1673) en de schrijver meester Hendrik Willem Heuvel (1864-1926)”, meldde de begeleidende tekst. “”Precies honderd jaar geleden verscheen Heuvels boekje over Sluiter (Willem Sluyter van Eibergen; hij schreef het nog met y, in plaats van i), waarmee hij benadrukte hoe de dichter ook poëzie in hem heeft gewekt. Heuvel noteerde in zijn dagboek op 16 mei 1919 de publicatie hiervan. “ Heuvels boekje werd uitgegeven door Eibergsche Electr. Drukkerij H. Heinen. Dezelfde drukker verzorgde in 2007 het door Arend Heideman samengestelde en uitgegeven boekje ‘Willem Sluiter anno nu; De kleine leeuwerik’.

Gedicht Aad Eerland: Willem Sluiter en zijn leeuwerikslied

op .

gevleugelde woorden

Prent op het titelblad van Vreugt- en liefde-sangen van Willem Sluiter.

Werk van dichter en dominee Willem Sluiter (1627-1673) en de schrijver Hendrik Willem Heuvel (1864-1926) is op zaterdag 8 september 2018 weer samengebracht, in een cultureel festijn bij boerderijmuseum De Lebbenbrugge in Borculo. Op initiatief van de studiegroep Hendrik Willem Heuvel. Het inspireerde Aad Eerland tot het gedicht Willem Sluiter en zijn leeuwerikslied.


               Willem Sluiter en zijn leeuwerikslied

Als door een scherp gepunte stift

is uw hemels leeuwerikslied

in mijn jeugdgeheugen gegrift.

Loop ik door onze geboortestreek,

ik zing het lied soms zacht voor mij

uit – niet verdwenen al uw verzen

in de nevel van het verleden.

Hoe doodeenvoudig leefde u als

plattelandspredikant én poëet

in stille afzondering – tijdens

hevige winters als een kluizenaar

in zijn kluis. Aan de keukentafel

schreef u bezield uw geestelijke

liederen en poëzie – rijmwoorden

onvermijdelijk gevonden. Een vonk

kan de mens in zichzelf ontsteken

door uw opwekkende gezangen

te zingen – waarachtig vrij worden,

op aarde al in de hemel verkeren.

Voortdurend mét de levenden waar

u thuishoorde, blijft u – ooit dichtte u

voor dit oude land de vreugdenaam

Achterhoek. Door onze Achterhoek

wandel ik. Boven weiden en akkers,

vol regenwormtunneltjes, is uit

zijn slordige bouwsel op de grond

uiterst welluidend een leeuwerik

omhooggestegen. Aanhoudend turen

mijn ogen naar de zingende stip

in de zachtblauwe hemel. Hangt

aan die stip de eeuwigheid?

Aad Eerland

Meer artikelen...