Wat Willem Sluiter met Assepoester heeft te maken

Assepoester op het bal door Gustave Doré (via Wikipedia).

De literaire betekenis van Willem Sluiter is soms af te leiden uit een klein bericht (gezien via Delpher), over bijvoorbeeld de herkomst van de sprookjesnaam ‘Asschepoestertje’. Een bericht uit 1895 voert een dichtregel van ‘den Nederlandschen dichter’ Sluiter op om te bewijzen dat dit woord al bekend was voordat de Franse versie van het sprookje werd gepubliceerd, waaraan een Nederlandse vertaling werd ontleend. De informatie hierover verscheen in Noord en Zuid, taalkundig tijdschrift voor de beide Nederlanden, ten behoeve van onderwijzers.

Een interessante bijkomstigheid is dat het door Sluiter gebruikte woord stond in de regel, die volgt op zijn bekendste dichtregels: Waer iemant duisent vreugden soek,/ Mijn vreugt is in dees’ achter-hoek (zie illustraties). Lastig was alleen bij het zoeken naar het door hem gebruikte woord ‘assche-puister’ in zijn lange gedicht Eenseam Huis- en Winter-leven, dat zijn schrijfwijze iets afweek van wat hierover ook elders werd vermeld. Het Woordenboek der Nederlandsche Taal citeerde uit Sluiters werk: assche-puyster.

Assepoester (Frans: Cendrillon; Engels: Cinderella; Duits: Aschenputtel) is een oud volkssprookje dat thema's rondom onrechtvaardige behandeling en de overwinning daarvan bevat, meldt Wikipedia. Door een huwelijk wordt een slecht behandeld meisje een prinses (of koningin). In Europa zijn vele varianten bekend, wereldwijd zijn er duizenden varianten op dit verhaal te vinden. Het verhaal staat ook wel bekend als ‘Het glazen muiltje’. Hiermee heeft Sluiter verder niks te maken. Bij hem heeft een assepoester een andere betekenis: iemand die niet wat doet (in Buiten-leven, een ander lang gedicht van hem, komt al een woord van hem voor, dat hier op lijkt: een asschevyster: luiwammes). Hij wilde niet in een hoekje bij de haard zonder werk zitten. Het resultaat is dat nog lang verwezen is naar hem en zijn werk. Nu opnieuw.