Zoë Verloop uit Amsterdam, in de verte verwant aan Willem Sluiter, met het door Willy Sluiter vervaardigde portret van deze dichter, dat op 26 maart s te bewonderen in de Grote Kerk in Neede. 

Rond de onthulling van het borstbeeld van dichter en dominee Willem Sluiter in Neede is zijn begeerde portret even te bewonderen in de Grote Kerk in deze plaats. Willy Sluiter (1873-1949), een verre nazaat, schilderde het naar het originele Sluiterportret van Pieter van Anraadt. Op de valreep kon Zoë Verloop dit erfstuk, dat niet eerder in het openbaar is getoond, beschikbaar stellen voor een korte expositie bij zijn geboorteplek. Zij runt Kookstudio De Laurier in Amsterdam en is in de verte ook verwant aan de dichter.

Al vele jaren proberen Sluiterliefhebbers een portret van dichter en dominee Willem Sluiter (1627-1673) voor een expositie naar de Achterhoek te halen, waarmee hij zo nauw is verbonden. Bij de onthulling van het door Anton ter Braak vervaardigde borstbeeld op dinsdag 22 maart kunnen de genodigden er al van genieten. Op zaterdag 26 maart krijgt iedereen de kans. Dan is de kerk hiervoor van 14 tot 17 uur open (ook werkstukken die kinderen van de Leeuwerikschool in Neede maakten via projecten bij het borstbeeld zijn dan te zien). Er is nog overleg gaande om het portret ook elders in de regio te exposeren.

Gezocht portretschilder

Jan Willem (Willy) Sluiter was schilder, tekenaar en grafisch ontwerper. Hij haalde onderwerpen voor zijn schilderijen vaak uit het strand- en vissersleven. In de ‘hogere kringen’ was hij ook een gezocht portretschilder. Van de portretten die Van Anraadt rond 1660 schilderde van Willem Sluiter en zijn zus Maria vervaardigde hij elk een kopie. Waarom, wanneer en op wiens initiatief ze zijn geschilderd, is niet bekend. Verre verwanten bezitten ze nu.

Tegenover geboorteplek

Het borstbeeld van Sluiter komt te staan naast de Grote Kerk, aan de Nieuwstraatzijde, tegenover de geboorteplek van de dichter. Tot nu was hier geen herinnering meer aan hem te vinden. Sluiters werk, waarin de geest van de Moderne Devotie doorklinkt, was enkele eeuwen zeer populair. Ongeveer ter hoogte van het borstbeeld komt aan de binnenkant van de kerkmuur gedurende een week het geschilderde portret te hangen. De initiatiefnemers van een kunstwerk ter herinnering aan Sluiter zijn enorm blij dat dit nu alsnog lukt. Veel steun kregen ze hierbij van Peter Sluiter uit Amsterdam, een andere verre nazaat.

Het borstbeeld van Willem Sluiter in de eindfase. Beeldhouwer Anton ter Braak is hier druk met het patineren.

Hans Keuper onthult op dinsdag 22 maart naast de Grote Kerk in Neede het door beeldhouwer Anton ter Braak vervaardigde borstbeeld van Willem Sluiter. Deze dichter werd op de eerste lentedag van 1627 in een huis (nu Nieuwstraat 15) tegenover deze kerk geboren. Een herinnering hier aan hem ontbrak. Een klein comité verwierf in korte tijd ruim steun voor een passend kunstwerk. Keuper won vorig jaar als eerste de Willem Sluiter Prijs. Hij is bekend als oprichter van de Band Boh Foi Toch.

Sluiters werk, waarin de geest van de Moderne Devotie doorklinkt, was enkele eeuwen zeer populair. Zijn vader en grootvader hadden in Neede een bierbrouwerij en graanhandel. In zijn periode als dominee in het naburige Eibergen, van 1653 tot 1673, ontwikkelde Willem Sluiter zich als dichter. Hij hief een lofzang aan op het eenvoudige plattelandsleven en zijn bekende dichtregels over dees' achter-hoek zijn vaak in verband gebracht met de streeknaam Achterhoek.

Leeuwerikschool

De Leeuwerikschool uit Neede, een streekschool voor speciaal onderwijs, vervult 22 maart een hoofdrol. Gelijktijdig met de onthulling van het kunstwerk, om half twee ’s middags, mogen leerlingen van deze school het doek wegtrekken van het informatiebord dat ervoor staat. Hierop prijken naast Sluiters regels “Waer iemant duisent vreugden soek,/ Mijn vreugt is in dees’ achter-hoek” dichtregels van de Needse predikant Everhardus Beckink. Bij Sluiters Buiten-Leven dichtte hij: “Ik ben ’t met Sluiter eens, ‘k ben wel te vrede:/ Ik schep mijn adem graeg in d’ open lught te Nede.”

De aansluitende bijeenkomst voor genodigden in de kerk is wereldwijd te volgen via een livestream, met een link op de informatiesite willemsluiter.preview.ideemedia.cloud. De schoolkinderen komen in het kerkgebouw direct opnieuw in de schijnwerpers. Dat hun school nauw werd betrokken bij dit lentefeest heeft te maken met feit dat de dichter ook wel waarderend ‘de kleine leeuwerik’ werd genoemd. Naar de in de Achterhoek vrijwel verdwenen zangvogel, die jubelend opstijgt naar de hemel. Samen met de zangeres Ellen Tackenkamp zingen de kinderen een nieuw leeuweriklied. Dichter, journalist en natuurkenner Sander Grootendorst schreef de tekst bij een melodie van saxofonist Bennie Waanders, die het gedicht ook op muziek zette.

Duizend leeuweriken

Naast muziek van Ellen Tackenkamp en Bennie Waanders en een reactie van Hans Keuper op Sluiter en het kunstwerk kan via de bijeenkomst in de kerk ook worden genoten van een korte lezing van Sander Grootendorst. Duizend leeuweriken, koos hij hiervoor als titel. Hij bezong deze vogel ook al eens in een gedicht, dat hij schreef voor de onthulling van een plaquette in 2013 in de Grote of Sint Michaelskerk in Zwolle, waar Sluiter is begraven in 1673. Sinds 2018 hangt dit gedicht bovenin de natuurobservatiepost op de Needse Berg.

Onder leiding van Grootendorst gaan leerlingen van de Leeuwerikschool ook werken aan dichtregels, in het kader van het culturele project van de school bij het kunstwerk. Samen met kunstenaar Anton ter Braak boetseerden ze onder andere een leeuwerik, die net als het borstbeeld in brons wordt gegoten. Dit en ander creatief werk van de kinderen wordt geëxposeerd in de kerk. Zaterdag 26 maart kan iedereen het hier tussen 14 en 17 uur bewonderen. En dan uiteraard ook buiten de kerk genieten van het borstbeeld, dat hier op een sokkel komt te staan van Bentheimer zandsteen. Hiermee wordt verwezen naar de eeuwenoude waterputten en doopvonten, die ook van dit materiaal werden gemaakt. Het komt ook als bouwmateriaal nog op veel plaatsen in de omgeving voor.

Aankondiging in Nieuws uit Berkelland. 

Leerlingen van de Leeuwerikschool in Neede boetseren onder leiding van beeldhouwer Anton ter Braak een leeuwerik in was. Deze wordt net als het borstbeeld, dat deze kunstenaar vervaardigt van de in Neede geboren dichter Willem Sluiter (1627-1673), in brons gegoten. Bij de onthulling van het beeld op 22 maart is de vogel te zien op een expositie in de Grote Kerk van Neede.

Naast de kerk, aan de Nieuwstraatzijde, komt het borstbeeld te staan. De leeuwerikschool, een streekschool voor speciaal onderwijs, krijgt bij de feestelijke onthulling een hoofdrol. Dit heeft te maken met Sluiters leeuweriklied. De tegenover de Needse kerk geboren dichter werd ook wel ‘de kleine leeuwerik’ genoemd. Naar de in de Achterhoek vrijwel verdwenen zangvogel, die jubelend opstijgt naar de hemel.

Zangeres Ellen Tackenkamp bereidt zich ondertussen voor op het samen met leerlingen op deze eerste lentedag in Neede zingen van een nieuw leeuweriklied. Dichter, journalist en natuurkenner Sander Grootendorst schreef bij een melodie van saxofonist Bennie Waanders de tekst. Waanders zette dit gedicht op muziek. Dit drietal treedt 22 maart, Sluiters geboortedag, ook op in de kerk. Via een livestream is hier straks wereldwijd van mee te genieten.

Het boetseren van een leeuwerik, zang en muziek zijn onderdeel van een cultureel project op deze school bij het beeld, dat herinnert aan Sluiter. Ook poëzie krijgt hierbij aandacht. Sander Grootendorst gaat samen met leerlingen werken aan dichtregels. Het resultaat zal eveneens te bewonderen zijn in de kerk. Die is op zaterdag 26 maart voor iedereen open, van 14 tot 17 uur.

Het borstbeeld van de dichter Willem Sluiter is 28 januari 2021 gegoten in brons. Felicitaties en applaus klonken op in het Noordijkerveld bij het atelier van beeldhouwer Anton ter Braak, die deze spannende klus samen met zoon Pim klaarde. Over het resultaat waren de aanwezigen zeer tevreden. Op de eerste lentedag, 22 maart, wordt dit kunstwerk onthuld bij de Grote Kerk in Neede, tegenover de plek waar Sluiter op die datum in het jaar 1627 werd geboren. Zijn dichtregels en liederen waren enkele eeuwen zeer populair. Zijn werk is vele malen herdrukt. Na bijna vier eeuwen komt nu in Neede met het borstbeeld een herinnering tot stand. Het komt te staan op een sokkel van Bentheimer zandsteen, aan de Nieuwstraatzijde van de kerk. Ondertussen wordt ook hard gewerkt aan culturele projecten hierbij op de Leeuwerikschool in Neede. Leerlingen van deze school voor speciaal onderwijs krijgen een hoofdrol bij de onthulling. Sluiter werd ook wel eens de ‘kleine leeuwerik’ genoemd.